ลูกแพะท้องเสียใช้ยาอะไร
เกษตรกรผู้เลี้ยงแพะมือใหม่น่าจะประสบกับปัญหาด้านสุขภาพ และกำลังหาวิธีการรักษา ส่วนใหญ่แล้วปัญหาที่พบก็คือ แพะมีอาการท้องเสียรักษาไม่หาย ตามหาวิธีการรักษาแพะ ท้องเสียและต้องฉีดยาอะไร มีสมุนไพรแก้อาการท้องเสียไหม ลูกแพะท้องเสียเกิดจากอะไร ต้องใช้ยาอะไร เกษตรกรหลายๆท่านกำลังประสบปัญหานี้อยู่และกำลังหาคำตอบอยู่ เรามาศึกษาและหาคำตอบไปพร้อมๆกับบทความนี้เลยจ้า
แพะท้องเสียคืออะไร
แพะท้องเสีย ท้องร่วง หรือ ขี้รั่ว ก็คือภาวะที่แพะนั้นมีการถ่ายอุจจาระเหลว หรือเป็นน้ำ มากกว่า 3 ครั้งต่อวัน อาการท้องเสียในแพะเป็นปัญหาที่สามารถพบเห็นได้บ่อยครั้ง โดยปัญหาที่พบสามารถแบ่งจากสาเหตุได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่คือ
- ภาวะท้องเสียจากการติดเชื้อโรค
- ภาวะท้องเสียจากการไม่ติดเชื้อโรค
แพะท้องเสียเกิดจากอะไร
ภาวะท้องเสียจากการติดเชื้อโรค
โดยเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุสำคัญให้เกิดภาวะนี้คือ
- พยาธิในทางเดินอาหาร
- เชื้อบิด
- อาจพบเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อไวรัส
ลักษณะอุจจาระจากการติดเชื้อ
- ลักษณะของอุจจาระที่เหลวนั้นมักจะมีกลิ่นเหม็น
- กลิ่นคาว
- สีเปลี่ยนไปจากปกติ
- อาจพบมูกใสหรือเลือดปะปนอยู่ด้วย
การรักษาเบื้องต้นของภาวะท้องเสีย
- จากการติดเชื้อนิยมใช้ยาปฏิชีวนะ กลุ่ม Sulfatrimethoprim ร่วมกับยาลดปวดลดอักเสบกลุ่ม Phenylbutazone
- จากนั้นแก้ไขภาวะขาดน้ำ และสูญเสียแร่ธาตุโดยการให้สารน้ำชนิด เกลือแร่
การป้องกันเบื้องต้น
- ต้องให้ความสำคัญในเรื่อง ความสะอาด สุขอนามัยเป็นหลัก
- ความปลอดทางชีวภาพร่วมกับโปรแกรมการป้องกันพยาธิ
ภาวะท้องเสียจากการไม่ติดเชื้อโรค
โดยเกิดได้จากหลายสาเหตุคือ ส่วนใหญ่นั้นมักจะเกิดจากปัญหาอาหาร และการให้อาหารแพะ ได้แก่
- การกินอาหารหยาบที่มีปริมาณน้ำสูง การ
- กินอาหารที่มีโปรตีนสูงเกินไป
- การปรับเปลี่ยนอาหารกระทันหัน
- การให้อาหารข้นไม่สมดุลกับอาหารหยาบ
- การได้รับสารพิษทางการกิน
ลักษณะอาการที่พบ
- ลักษณะของอุจจาระที่เหลว
- ไม่มีกลิ่นคาวหรือสีที่ผิดปกติ
- อาจพบสารพิษบ้างเล็กน้อย
การแก้ไขปัญหาท้องเสียเบื้องต้น
- การจัดการเรื่องอาหาร และการให้อาหาร ที่ถูกต้องและเหมาะสมทั้งต่อตัวแพะ
- รูปแบบการ เลี้ยงและเป้าหมายการผลิต อย่างไรก็ตามควรมีการตรวจอุจจาระเป็นประจำ
แพะท้องเสียมีอาการอย่างไร
โดยปกติแล้วลักษณะของอุจจาระแพะจะถ่ายเป็นเม็ด แต่ถ้าแพะเกิดอาการถ่ายเหลวขึ้นมามันเกิดสาเหตุอะไร อย่างแรกที่เราควรคำนึงคือ เมื่ออาหารถูกย่อยไปก็จะถูกดูดซึมที่ส่วนของกระเพาะและลำไส้ การที่แพะเกิดอาการถ่ายเหลวก็เนื่องมาจากการดูดซึมน้ำในส่วนของลำไส้ใหญ่ผิดปกติ แต่ทำไมลำไส้ใหญ่ถึงไม่ทำหน้าที่ในการดูดซึมน้ำ อาจจะมีสาเหตุหลายสาเหตุ ยกตัวอย่างดังนี้
ในอาหารมีสารพิษเจือปน ในปริมาณที่มากเกินไป
ร่างกายของสัตว์จึงพยายามที่จะป้องกันตัวเองโดยการสั่งการให้ระบบทางเดินอาหารงดการดูดซึมน้ำ แร่ธาตุ และสารอาหาร และเร่งการบีบตัวของลำไส้เพื่อขับสารพิษนี้ออกไป
- เชื้อราในอาหารหมัก
- เชื้อราในอาหารข้น
- สารเคมีต่างๆ
การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร
- เชื้อบิด
- ซาโมเนอร่า
- อีโคไล
- โปรโตซัว
- ไวรัสลำไส้อักเสบ
- เชื้อแบคทีเรียที่เป็นโทษ
เกิดจากพยาธิ
- การที่แพะ มีพยาธิมากเกินไป ก็จะทำให้พยาธิพวกนี้หลั่งสารพิษออกมา ก็จะทำให้แพะของเราเกิดอาการท้องเสียได้เหมือนกัน
เกิดจากการเปลี่ยนอาหารแบบกะทันหัน
- ทำให้จุลินทรีย์ในกระเพาะหมักปรับตัวไม่ทัน
- ต่อต้านการดูดซึมจึงทำให้ท้องเสียได้
การกินอาหารหยาบที่อายุน้อยเกินไป
อาหารพวกหญ้าอ่อนนี้จะมีเยื่อใยต่ำ >>> เมื่อเกิดการหมักย่อยจะมีการเคี้ยวเอื่องน้อย >>> ทำให้น้ำลายซึ่งเป็นตัวปรับ กรด-เบส ของกระเพาะหมัก >>> ลงไปในกระเพาะหมักน้อย >>> จนทำให้กระเพาะเป็นกรด >>> ทำให้ลำไส้ลดการดูดซึมน้ำ >>> ทำให้การทำงานของลำไส้ใหญ่ลดลง >>> จนทำให้เกิดอาการท้องเสีย
- กระถินอ่อน
- หญ้าอ่อน
เกิดจากภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ
- สัตว์ป่วย ทำใหการดูดซึมลดลง
- สัตว์เกิดการแพ้ยา หรือสารเคมี ต่างๆ ที่ส่งผลต่อการดูดซึมและการย่อยอาหารของสัตว์
วิธีรัักษาแพะท้องเสีย
การรักษาอาการท้องเสียในแพะโดยใช้ยาปฏิชีวะนะ
- รักษาอาการเบื้องต้นจากการให้ยารักษาอาการติดเชื้อในทางเดินอาหาร และยาลดอาการปวดบวม ลดไข้โดยการฉีด
ซัลฟาพริม SULFAPRIM 100ml
สรรพคุณ
- รักษาโรคติดเชื้อที่เกิดจากแบคทีเรียชนิดแกรมบวกและแกรมลบ
- ปอดอักเสบ
- การอักเสบที่เกิดในหลอดลมและปอด
- หลอมลมอักเสบ
- ลำไส้อักเสบและกระเพาะอาหาร
- เยื่อบุช่องท้องอักเสบ
- เต้านมอักเสบ
- มดลูกอักเสบ
- การติดเชื้อที่เกิดจาก อี.โคไล
- โลหิตเป็นพิษเนื่องจากแบคทีเรียเข้าสู่กระแสโลหิต
- เนื้อเยื่อเกี่ยวพันอักเสบรุนแรง ฝี
- รักษาโรคติดเชื้อภายหลังผ่าตัด
ส่วนประกอบ
- ไตรเมทโทพริม 4 กรัม
- ซัลฟาไดเมทท็อกซิน
- โซเดี่ยม 20 กรัม
ขนาดและวิธีใช้
- ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ หรือฉีดเข้าเส้นเลือดดำ
- แพะ แกะฉีดขนาด 10 ถึง 20 cc. ต่อน้ำหนักตัว 100 กก. ทุกวัน
Butasyl บิวตาซิล
สรรพคุณ
- ใช้ควบคุม และรักษาอาการอักเสบ
- บรรเทาอาการปวด
- ลดไข้เนื่องจากอาการอักเสบในกรณีต่าง
- ใช้ในการรักษาไข้เห็บ
- ไข้น้ำนม
- ปากและเท้าเปื่อย ในโคเนื้อ-โคนม กระบือ
ส่วนประกอบ
- Phenylbutazone 186.1 มิลลิกรัม
- Sodium Salicylate 50 มิลลิกรัม
- ยา Non-corticosteroid Anti-iflammatory solution (NSAID)
ขนาดและวิธีใช้
- ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ หรือเข้าเส้นเลือดดำอย่างช้าๆ
- แพะ แกะฉีดขนาด 10 ถึง 20 cc. ต่อน้ำหนักตัว 100 กก.
การรักษาโรคท้องเสียในแพะโดยภูมิปัญญาชาวบ้าน
สูตรรักษาอาการแพะท้องเสียแบบบ้านๆ
วัสดุและอุปกรณ์
- เกลือปริมาณ 2 ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาลทราย 8 ช้อนโต๊ะ
- น้ำเปล่า 5 ลิตร
- ผงชูรส
ขั้นตอนและวิธีทำ
- นำเกลือปริมาณ 2 ช้อนโต๊ะ น้ำตาลทราย 8 ช้อนโต๊ะ และผงชูรส มาผสมให้เข้ากัน
- เมื่อคลุกเคล้าส่วนผสมต่างๆให้เข้ากันแล้ว เทน้ำเปล่า ปริมาณ 5 ลิตร ลงไป
- คนให้ส่วนผสมละลาย
ขนาดและวิธีใช้
- นำน้ำที่ผสมเรียบร้อยแล้วมากรอกให้แพะที่มีอาการท้องเสียกิน
- วันแรกจะให้ปริมาณที่เยอะที่สุด ประมาณ 1 ลิตร
- วันที่ 2 และ 3 สังเกตอาการของแพะถ้าแพะกินอาหารได้ดีขึ้น ก็ให้ค่อยๆ ลดปริมาณ การให้ลดลงเรื่อย ๆจนแพะหายเป็นปกติ
- โดยกรอกให้กินประมาณ 3 วัน
แพะท้องเสีย ซึม ไม่กินอาหาร ฉีดยาอะไร
แพะท้องเสียฉีดยาอะไร
ยกตัวอย่างยาที่ฉีดแก้อาการแพะท้องเสีย
OCTACIN-EN 5%
สรรพคุณ
- สำหรับป้องกันและรักษาโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ทั้งชนิดแกรมบวก แกรมลบ
- เชื้อมัยโคพลาสม่า
- โรคท้องร่วง จากเชื้อ อี.โคไลและซัลโมเนลล่า
- โรคลำไส้อักเสบและโลหิตเป็นพิษ
- โรคเต้านมอักเสบ
- มดลูกอักเสบ
- น้ำนมแห้ง
ขนาดและวิธีใช้
- ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
- ขนาดที่ใช้ 1 ซีซี ต่อน้ำหนัก 20 กิโลกรัม ฉีดติดต่อกัน 3 วัน
แพะซึมฉีดยาอะไร
ยกตัวอย่างยาที่ฉีดรักษาอาการซึม
Tolfedine CS
สรรพคุณ
- ลดการอักเสบ
- ลดไข้
- ลดอาการเจ็บปวดในสัตว์ที่ไม่มี Steroid เป็นส่วนประกอบ
ขนาดและวิธีใช้
- ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
- ขนาดที่ใช้ 1 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักตัว 20 กิโลกรัม
ผลข้างเคียง
- ตำแหน่งที่ฉีดอาจมีการบวมชั่วคราว
แพะไม่กินอาหารฉีดยาอะไร
คาโตซาล
สรรพคุณ
- ช่วยรักษาการผิดปรกติของระบบเมทตาโบลิซั่มแบบเฉียบพลัน
- อัมพฤกษ์
- เบื่ออาหาร
- การสร้างน้ำนมลดลง
กล้ามเนื้อล้า - ออ่นเพลีย
- ลูกสัตว์อ่อนแอ
- เป็นหมัน
- โลหิตจาง
- บำรุงร่างกายให้มีสุขภาพแข็งแรง และต้านทานโรคได้ดีขึ้น
ขนาดและวิธีใช้
- ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
- ขนาดที่ใช้ 5-10.0 cc ต่อน้ำหนักตัว 20 กิโลกรัม
ยารักษาอาการแพะท้องเสีย
TRIPRIM ไตรพริม
สรรพคุณ
- ใช้รักษาโรคติดเชื้อทางระบบหายใจ เช่น ปอดบวม หลอดลมอักเสบ และโรคแทรกซ้อนเนื่องจากเป็นโรคปอดบวม
- โรคติดเชื้อทางระบบ อวัยวะสืบพันธุ์ เช่น กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ช่องคลอดอักเสบ ท่อปัสสาวะอักเสบ ไตอักเสบ และมดลูกอักเสบ
- โรคติดเชื้อที่ระบบทางเดินอาหาร รวมทั้งโรคที่เกิดจากเชื้อ อีโคไล และเชื้อซัลโมเนลล่า
ส่วนประกอบ
- Trimethoprim 40 mg
- Sulfadoxine 200 mg
ขนาดและวิธีใช้
- ฉีดเข้ากล้ามเนื้อในกรณีที่เป็นมากอาจใช้ฉีดเข้าเส้นเลือดก็ได้ แต่ห้ามฉีดเข้าใต้ผิวหนัง
- สุกร แพะ แกะ วัว และควาย 1 มิลลิลิตร ต่อน้ำหนัก 15 กิโลกรัม
ซัลฟาเมท sulfamet
สรรพคุณ
- ใช้รักษาโรคลำไส้อักเสบ
- ขี้ไหลเนื่องจากเชื้อแบคทีเรีย เช่น อีโคไล ซาโมเนล่า และปอดบวม
ส่วนประกอบ
- Sulfamatasine sodium 12.5 กรัม
ขนาดและวิธีใช้
- กรอกปาก
- ขนาดที่ใช้ 30 มิลลิลิตร ต่อน้ำหนักสัตว์ 25 กิโลกรัม
- ผสมน้ำให้กินวันที่ 2 – 4 ใช้ยาขนาด 15 มิลลิลิตร ต่อน้ำหนักตัว 25 กิโลกรัม
Baycox ไบค๊อก
สรรพคุณ
- เพื่อป้องกันและรักษาอาการท้องเสียที่เกิดจากการติดเชื้อบิด
ขนาดและวิธีใช้
- กรอกปาก
- ขนาดที่ใช้ 1 cc น้ำหนักตัว 5 กิโลกรัม
Genfloxcin เยนฟล๊อกซิน
สรรพคุณ
- ใช้รักษาโรคระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ หอบ ปอดบวม หลอดลมอักเสบ
- รักษาโรคระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องร่วง ท้องเสีย บิด
ขนาดและวิธีใช้
- ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
- วัว ควาย สุกร แพะ แกะ สุนัข แมว ใช้ 1 ซีซี ต่อน้ำหนัก 10 กิโลกรัม
สมุนไพรแก้ท้องเสียแพะมีอะไรบ้าง
เนื่องจากต้นทุนในการซื้อยารักษาค่อนข้างที่แพง เกษตรกรจึงหันมาใช้สมุนไพรตามบ้านเพื่อรักษาอาการท้องเสียในแพะ ในบทความนี้จะมาแนะนำสูตรสมุนไพรรักษาอาการท้องเสียในแพะมีอะไรบ้างไปดูกันเลย
สูตรสมุนไพรสูตรที่ 1
วัสดุและอุปกรณ์
- ใบฝรั่งแก่ 30 ใบ
- ถ่านที่ใช้เป็นเชื้อเพลิงในการจุดไฟหุงต้มในครัวเรือน 2-3 ก้อน
- น้ำสะอาดปริมาณ 400 มิลลิลิตร
- ครกใช้สําหรับบดถ่าน และบดใบฝรั่ง
- ขวดพลาสติกทรงสูงสําหรับกรอกยาใส่ปากแพะได้
- ตะแกรงหรือผ้าขาวบางสำหับกรองตัวยา
ขั้นตอนและวิธีการทํา
- ขั้นตอนแรกนําก้อนถ่านที่ใช้เป็นเชื้อเพลิงในการหุงต้มที่เตรียมไว้มาบดให้เป็นผงละเอียด
- นำผงถ่านที่บดเรียบร้อยแล้วใส่ในน้ำปริมาตร 400 มิลลิลิตร ที่เตรียมไว้
- คนวัตถุดิบให้เข้ากัน
- จากนั้นเทใส่ตะแกรงหรือผ้าขาวบางเพื่อกรองเอาตะกอนออกให้เหลือแต่น้ำถ่าน
- นําใบฝรั่งแก่ที่เตรียมไว้มาบดหรือตําให้ละเอียด
- จากนั้นนําไป ใส่ในน้ำถ่านคนให้เข้ากัน
- กรอกใส่ขวดพลาสติกทรงสูง เพื่อกรอกให้แพะที่มีอาการท้องเสียกิน
- โดยกรอกเข้าที่มุมปากด้านข้างของแพะ
- ไม่ควรกรอกตรงกลางปากเพราะจะทำให้แพะสำลักและกลืนยาได้ยาก
- วิธีนี้จะช่วยให้แพะอาการดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
- หากสังเกตว่ายังมีอาการอยู่ก็สามารถกรอกให้แพะกินได้อีก โดยไม่เป็นอันตรายและไม่มีผลข้างเคียงกับแพะแต่อย่างใด
สูตรสมุนไพรสูตรที่ 2
วัสดุและอุปกรณ์
- ใบกระท้อนแก่จำนวน 5 ใบ
- เกลือจำนวน 1 ช้อนชา
- น้ำเปล่าปริมาณ 1 ช้อนโต๊ะ
- ไซสริงฉีดยา 1 อัน
- ครกหิน (ใช้สําหรับ ใบกระท้อน)
ขั้นตอนและวิธีการทํา
- นำใบกระท้อนมาแกะส่วนที่เป็นก้านใบออก
- ใส่ใบกระท้อนตามด้วยเกลือค่าผสมกันในครก
- จากนั้นโขลกให้ละเอียดพอประมาณ
- เมื่อค่าใบกระท้อนกับเกลือละเอียดแล้วให้นํามาผสมกับน้ำปริมาณ 1 ช้อนโต๊ะ
- จากนั้นคั่นเอาเพื่อให้ น้ำยาออกมามากๆ
วิธีการนำไปใช้
- ใช้ปริมาณ 10 ซีซี ต่อแพะ 1 ตัว ไม่ต้องผสมกับน้ำ
- ให้แพะกินวันละ 2-3 ครั้ง ก่อนอาหารหรือหลังอาหาร
- หากสังเกตพบว่าแพะมีอาการเบื่ออาหารและถ่ายเหลว เมื่อแพะได้กินแล้วอาการท้องเสียจะเริ่มดี ขึ้นภายใน 2-3 วัน
สูตรสมุนไพรที่ใช้ในการรักษาอาการท้องเสียในแพะทั้งสองสูตรที่ยกตัวอย่างมานี้น่าจะช่วยให้เกษตรกรหลายๆคนลดต้นทุนค่าใช้จ่ายเรื่องยาในการเลี้ยงแพะได้บ้าง
ลูกแพะท้องเสียเกิดจากอะไร
- เริ่มเปลี่ยนจากกินนมไปเริ่มกินหญ้า ทำให้กระเพาะยังปรับตัวไม่ได้
- การติดเชื้อแบคทีเรียในทางเดินอาหาร เช่น เชื้อบิด และเชื้ออื่นๆ
โรคบิดในแพะ คืออะไร
- โรคนี้จะเกิดกับลูกแพะที่มีอายุต่ำกว่า 4 เดือน
- ในแพะที่โตอาจจะไม่แสดงอาการ
เกิดจากเชื้อโปรโตซัว เชื้อบิด (Coccidia) ซึ่งมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด
- เชื้อแคมพีโลแบคเตอร์ (Campylobacter)
- เชื้อเอสเชอริเชีย โคไล หรือเชื้อ อี โคไล (Escherichia Coli: E. coli)
- เชื้อซาโมเนลลา (Salmonella)
- และเชื้อโปโตซัวอื่นๆ
ลักษณะของลูกแพะที่เป็นโรคในระยะแรก
- ลักษณะของลูกแพะที่เป็นโรคในระยะแรก จะแสดงอาการเบื่ออาหาร
- ถ่ายอุจจาระเหลว
- ถ้าเป็นรุนแรงก็จะถ่ายอุจจาระเหลวเป็นมูกเลือด
- ลูกแพะจะตาย เนื่องจากร่างกายสูญเสียน้ำโดยรวดเร็ว
- ลูกแพะได้รับเชื้อนี้โดยการกินอาหาร น้ำนม ที่มีไข่ของเชื้อบิด (Coccidia) ปนเปื้อนอยู่ หรือไข่ที่แพร่กระจายอยู่ตามคอกสัตว์
ลูกแพะท้องเสียใช้ยาอะไร
การรักษา
- ใช้ยากลุ่มซัลฟา เพื่อรักษาอาการท้องเสีย
- ซัลฟาควินอกซาลีน
- ซัลฟากัวนิดีน
- ซัลฟาไธอาโซล
- ให้ยาติดต่อกัน 4 วัน และอาจต้องใช้ยาซ้ำอีกถ้าหากอาการต่างๆ ยังไม่หายดี
- นอกจากนี้ลูกแพะที่ได้ออกกำลังกายเพียงพอ ก็จะมีสุขภาพแข็งแรง มีความต้านทานต่อโรคได้ดีขึ้น
- ใช้ป้องกันเชื้อบิดในลูกแพะ
- Baycox 5%
วิธีป้องกันแพะท้องเสีย
การป้องกันโรค
- ทำได้โดยการแยกลูกแพะออกจากแพะที่โต
- ให้ลูกแพะอยู่ในที่กว้างและแห้ง
- โดยจะต้องทำความสะอาดและจัดการสุขาภิบาลที่ดีร่วมกับการใช้ยาในกลุ่ม coccidiostats
- ป้องกันอย่าให้จำนวนสัตว์ต่อคอกหนาแน่นเกินไป
- เปิดให้แสงแดดส่องผ่านคอก เพื่อทำคอกให้แห้ง
- ลดการทำให้เกิดอาการเครียดในสัตว์ และการปรับสารอาหารที่สัตว์จะได้รับให้เหมาะสมตามความต้องการ